Hydraulika, czyli nauka o praktycznych zastosowaniach cieczy (w szczególności wykorzystywaniu ich ruchu), tak naprawdę znana jest ludzkości już od starożytności. Dziedzina ta rozwijała się prężnie na przestrzeni wieków dzięki odkryciom naukowców. Obecnie największe znaczenie ma hydraulika siłowa, której głównym zadaniem jest tworzenie i eksploatowanie układów hydraulicznych. Te ostatnie stanowią połączone ze sobą elementy, przekazujące energię w układzie zamkniętym. Ich działanie polega na wymuszonym i sterowanym przepływie cieczy, która wykonuje określoną pracę. Przepływ odbywa się najczęściej dzięki działaniu pomp, a energia odbierana jest przez silniki lub cylindry. W przypadku urządzeń rolniczych czy przemysłowych układy hydrauliczne są stosowane równie często, jak mechanizmy elektryczne, a ich główną zaletą jest łatwość sterowania, wszechstronność oraz możliwość pracy niezależnie od źródeł prądu.
Hydraulika maszyn rolniczych
Dzięki wielu innowacyjnym rozwiązaniom maszyny rolnicze wyposażone są w skomplikowane układy, które pozwalają na jeszcze bardziej wydajną i efektywną pracę, a także umożliwiają zasilanie urządzeń towarzyszących. W nowoczesnych sprzętach, np. traktorach, występują dwa podstawowe układy hydrauliczne: zamknięty i otwarty. Układ otwarty charakteryzuje się zastosowaniem pompy zębatej o wydatku stałym, natomiast zamknięty zazwyczaj wykorzystuje pompy osiowo-tłoczkowe z wydatkiem zmiennym. Kolejnym niezbędnym elementem hydrauliki maszyn rolniczych są zawory.
Podział zaworów hydraulicznych
W zależności od pełnionej funkcji zawory można podzielić na kilka rodzajów:
- sterujące kierunkiem przepływu — należą do nich rozdzielacze hydrauliczne oraz zawory odcinające i zwrotne;
- sterujące ciśnieniem — maksymalne (zawory bezpieczeństwa), redukcyjne oraz przełączające;
- sterujące natężeniem — są to m.in. zawory dławiące oraz regulatory przepływu.
Zawory kulowe
Do najczęściej stosowanych należą zawory kulowe. Zasada ich działania jest bardzo prosta. Podczas otwarcia zaworu otwór wycięty w jego powierzchni przepuszcza medium, natomiast po obróceniu dźwigni o 90 stopni przepływ jest blokowany poprzez zakrycie otworu. Zawory kulowe na ogół składają się z 5 elementów. Są to: korpus, gniazdo, kula, dźwignia regulacji zaworu oraz wałek zwrotny, inaczej trzpień. Ze względu na prostotę wykonania oraz obsługi, a także szczelność i wydajność, są one powszechnie używane. Funkcjonują zarówno jako zawory odcinające, jak i regulacyjne. Zawór kulowy BKR stanowi przykład jednego z częściej wykorzystywanych w maszynach rolniczych. Zapewnia wysoką jakość regulacji, a jego cena jest znacznie niższa od tradycyjnych zaworów grzybkowych. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów — od BKR 06VA, aż po BKR 40VA, a różnią się przede wszystkim średnicą znamionową i ciśnieniem roboczym.
Ze względu na istotne znaczenie układu hydraulicznego dla prawidłowego działania maszyn rolniczych, wszelkie usterki powinny być możliwie jak najszybciej diagnozowane i eliminowane. Jednocześnie dostępność części zamiennych niezbędnych do wykonania większości napraw jest duża. W szczególności w internetowych sklepach rolniczych można znaleźć szeroki wybór różnorodnych zamienników, które wyróżniają się nie tylko wysoką jakością, ale również przystępnymi cenami.