Inhalacja jest metodą leczenia dobrze znaną wśród astmatyków. Ponadto uważana jest za niezbędną w leczeniu różnych infekcji dróg oddechowych. Często jednak pojawiają się wątpliwości, jak i kiedy należy przeprowadzać inhalację w domu. Zobacz, na co i jak działa inhalacja na kaszel oraz poznaj metody jej wykonywania.
Czym jest inhalacja?
Inhalacje to leczenie wziewne, które wykorzystuje się przede wszystkim przy chorobach układu oddechowego. W trakcie inhalacji pacjent wdycha powietrze, które zawiera aerozol leków, cząsteczek wody lub innych biologicznie aktywnych związków chemicznych i pierwiastków [1].
Do inhalacji wykorzystuje się aerozole, w których fazę rozpraszającą stanowi gaz, natomiast fazą rozproszoną są cząsteczki cieczy. Ze względu na wielkość cząsteczek zawieszonych w gazie dzieli się je na [2]:
-
suche z maleńkimi cząstkami do 5 μm;
-
wilgotne z cząsteczkami o wielkości od 5 do 20 μm;
-
mgły lub spraye z cząstkami powyżej 20 μm.
Jak działa inhalacja na kaszel?
Działanie inhalacji na kaszel w obrębie układu oddechowego skupia się na:
-
dostarczaniu skutecznych dawek leków działających w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych [2];
-
wyeliminowaniu lub ograniczeniu ubocznego, ogólnoustrojowego działania substancji leczniczych [3];
-
leczeniu konkretnych zaburzeń układu oddechowego [1];
-
poprawie komfortu oddychania [1];
-
nawilżeniu wdychanego powietrza, śluzówki nosa i dróg oddechowych [3].
Jakie są efekty wykonywania inhalacji?
Inhalacja pozwala na szybkie rozpoczęcie miejscowego działania leku. W zależności od rodzaju podawanej substancji leczniczej jej celem jest m.in.: [1, 3]
-
rozrzedzenie zalegającej wydzieliny w oskrzelach;
-
rozkurczenie oskrzeli przed podjęciem wytrzymałościowego treningu;
-
zmniejszenie nasilenia stanu zapalnego w drogach oddechowych;
-
oczyszczenie i nawilżenie śluzówki nosa oraz dróg oddechowych;
-
przeciwdziałanie infekcjom.
Kiedy stosować inhalacje na kaszel?
Wskazaniem do wykonywania inhalacji są przede wszystkim choroby układu oddechowego, również te, którym towarzyszy kaszel mokry lub kaszel suchy. Inhalacje można stosować przy takich schorzeniach jak [1, 2]:
-
nawracające i przewlekłe zapalenia oskrzeli;
-
przewlekłe zapalenia błon śluzowych nosa, gardła i krtani;
-
rozstrzenie oskrzeli;
-
zapalenie zatok przynosowych;
-
zapalenie oskrzelików i płuc;
-
mukowiscydoza;
-
astma oskrzelowa;
-
przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
-
stany po zapaleniach płuc
-
grzybice płuc, jamy ustnej, gardła i krtani;
-
stany przed i po zabiegach operacyjnych dróg oddechowych;
-
przewlekły nieżyt nosa;
-
zapalenie migdałków podniebiennych;
-
reakcje alergiczne;
-
zaburzenia oddychania u noworodków.
Inhalacje mogą również poprawić wentylację płuc oraz wesprzeć układ odpornościowy w lepszej walce z infekcjami [1].
Jak dobrze wykonać inhalację na kaszel?
Leczenie wziewne można bez problemu wykonać w domu. Do zrobienia inhalacji i podania substancji leczniczej służą różne metody.
-
Inhalatory osobiste, które pozwalają na dostarczenie pojedynczej dawki leku umieszczonego w inhalatorze w formie proszku, roztworu lub zawiesiny. Dostępne są inhalatory ciśnieniowe z dozownikiem (pMDI) lub inhalatory suchego proszku (DPI) [1].
-
Nebulizatory, czyli urządzenia, które przez tlen lub sprężone powietrze (nebulizatory ciśnieniowe) albo przez ultradźwięki przekształcają płynną formę leku w aerozol wdychany przez maskę lub ustnik [4].
-
Wdychanie aerozolu rozproszonego w pomieszczeniu [1].
Dobór odpowiedniej metody inhalacji zależy zarówno od wskazań lekarskich, jak i preferencji pacjenta. Poza tym, by inhalacja okazała się skuteczna, należy pamiętać o jej prawidłowym wykonaniu. Przede wszystkim chodzi o wzięcie pełnego wydechu przed inhalacją leku, głęboki wdech w trakcie przyjmowania środka leczniczego oraz o wstrzymanie oddechu po inhalacji. Trzeba również zwrócić uwagę na odpowiednie ułożenie inhalatora, maski lub ustnika oraz zapoznać się z dokładną instrukcją użytkowania urządzenia [4]. Skuteczność prawidłowo wykonanej inhalacji jest naukowo potwierdzona w przypadku działania leków rozkurczających oskrzela, mukolitycznych, przeciwzapalnych i antybiotyków [1].
Artykuł na zlecenie marki Deflegmin
Bibliografia:
1. Brombosz J., Inhalacje, 2015 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/fizjoterapia/fizjoterapia-ukladu-oddechowego/122680,inhalacjel (dostęp: 25.06.2024)).
2. Radlak K., Aerozoloterapia (inhalacje), 2019 (witryna internetowa: https://fizjoterapeuty.pl/fizjoterapia/aerozoloterapia-inhalacje.html (dostęp: 25.06.2024)).
3. Jakimik P., Inhalacje z soli fizjologicznej na kaszel – czy to skuteczne?, 2018 (witryna internetowa: https://www.nowafarmacja.pl/blog/inhalacje-z-soli-fizjologicznej-na-kaszel-czy-to-skuteczne (dostęp: 25.06.2024)).
4. Jędrzejewska D., Miłkowska-Dymanowska J., Czy rodzaj inhalatora ma znaczenie? O nowościach i indywidualnym podejściu do pacjenta, 2023 (witryna internetowa: https://podyplomie.pl/medycyna/39719,czy-rodzaj-inhalatora-ma-znaczenie-o-nowosciach-i-indywidualnym-podejsciu-do-pacjenta (dostęp: 25.06.2024)).